Hiệu năng
Công nghiệp, năng lượng điện, kỹ thuật tự động, công nghệ vi tính và Internet đã thúc đẩy đời sống con người và nhịp sống xã hội lướt nhanh trên đà phát triển. Trong bài học vi tính căn bản, học viên thực tập tạo cây thư mục, sắp xếp các files vô thư mục, xóa các files rác không cần thiết v.v… Máy vi tính giúp soạn và lưu giữ bản văn thật gọn nhẹ. Từ file phác thảo bản văn đầu tiên, qua những lần biên soạn để hoàn chỉnh bản văn và các files nháp cũng được xoá bỏ. Công nghệ, trí tuệ nhân tạo, cho chúng ta kinh nghiệm sắp xếp để đạt hiệu năng trong công việc.
Nhưng trong tương quan với người khác, mình không thể chọn hiệu năng trong công việc để đánh đổi bằng sự bất đồng, gây nên sự tổn thương đức ái trong cộng đoàn. Một lỗi lầm xảy ra và gây phiền lòng người chị em trong cộng đoàn là điều sai. Có thể lầm lỗi đó là một kinh nghiệm để sửa đổi chính mình, để sám hối, nhưng hành vi sai trái là chuyện đã qua thì không thể lấy lại và cũng không thể “xoá trắng” như xoá bỏ các files rác trong máy vi tính. Sự thận trọng trong cư xử là điều ưu tiên, không thể theo nguyên tắc hiệu năng công việc để đánh đổi bằng sự mâu thuẫn, gây tổn thương đức ái trong cộng đoàn.
Chúng ta “Nhân tính hóa kỹ thuật, nhưng không công nghệ hoá con người”.
Tốc độ
Điện thoại và mạng Internet giúp ích rất nhiều trong kênh truyền thông. Vượt trên khoảng cách không gian, truyền thông mạng giúp sắp xếp tiến độ công việc, với network mọi công việc ổn định, không bắt buộc phải hiện diện, không tốn phí thời gian đi chuyển.
Dường như tốc độ của truyền thông qua điện thoại cho chúng ta lướt qua khả năng kiên nhẫn, sự đợi chờ với thời gian. Hơn nữa, cuộc trao đổi bằng điện thoại có thể không giúp chúng ta giải mã những ngôn ngữ không lời. Trong đời sống cộng đoàn, các mối tương quan giữa mọi người cần có thời gian. Mỗi người cần thời gian để hiểu người khác và cũng biết mình rõ hơn qua tấm gương phản hồi từ cộng đoàn. Hơn nữa mọi người cần có thời gian của ân sủng, cảm nhận lòng thương xót của Chúa và cộng đoàn, để thấu cảm bài học biết mình và biết người khác. Tất cả cần phải trải nghiệm với thời gian. Bài học “tốc độ” thật tuyệt vời trong công nghệ truyền thông, thế nhưng chúng ta không thể khám phá bản thân và biết người khác cách “tốc độ”.
Chúng ta “Nhân tính hóa kỹ thuật, nhưng không công nghệ hoá con người”.
Trong thời gian hiện tại, nạn đại dịch Covid 19 vẫn đang “ngổn ngang”, không biết khi nào dịch lây nhiễm mới đến hồi kết. Các chuyên viên khoa học đang căng thẳng trong tiến trình tìm vac-xin ứng phó đại dịch. Điều gì sẽ đến trong các sinh hoạt xã hội, việc làm vào những ngày tháng sắp tới? Tình trạng “cầm cự” sẽ kéo dài bao lâu? Hơn bao giờ hết, bản thân cảm nhận sự liên đới trong Ngôi nhà chung toàn cầu (common home) thật rõ nét. Phải chăng Thiên Chúa đang dạy bài học: về sự liên đới và trách nhiệm; sự khiêm tốn và lòng trung thực; nhìn nhận giới hạn của con người và lòng phó thác. Trí tuệ nhân tạo giúp xã hội phát triển với hiệu năng công việc và tốc độ thời gian, nhưng công nghệ 4.0 không giúp con người phân biệt sự Thiện và Ác.
Lạy Chúa là núi đá, là thành lũy, là đấng bảo vệ con.
Lạy Chúa con thờ là núi đá cho con trú ẩn,
Là khiên mộc, là đấng quyền năng, là thành trì bảo vệ”. (Tv 17,3)
Nt. Emmanuel Hồng Yến