10 GỢI Ý CHO MÙA CHAY TỪ CÁC SỨ ĐIỆP MÙA CHAY CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
10 GỢI Ý CHO MÙA CHAY TỪ CÁC SỨ ĐIỆP MÙA CHAY
CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ
Chúng ta đã bước vào Mùa Chay để chuẩn bị cho Lễ Phục Sinh. Liệu chúng ta sẽ sống hành trình Mùa Chay năm nay như thế nào? Sau đây là những gợi ý được rút ra từ 10 Sứ điệp Mùa Chay của Đức Thánh Cha Phanxicô kể từ đầu triều đại giáo hoàng cho đến nay.
1. Sự khó nghèo của Đức Kitô làm cho chúng ta nên giàu có
Trong Sứ điệp Mùa Chay 2014, Đức Phanxicô nhắc nhở rằng:
Sự khó nghèo của Đức Kitô làm cho chúng ta được giàu sang chính là sự kiện người trở thành người, gánh lấy những yếu đuối, tội lỗi của chúng ta, và thông truyền cho chúng ta lượng từ bi vô biên của Thiên Chúa.
Thiên Chúa làm người là một mầu nhiệm thật cao cả! Và nguyên nhân của tất cả những điều ấy là tình yêu của Người, một tình yêu là ân sủng, lòng quảng đại, … một tình yêu không ngần ngại hiến thân hy sinh cho người mình yêu.
Trên thực tế, Đức Thánh Cha cảnh báo chống lại “Ba loại khốn khổ: về vật chất, về luân lý và về tâm linh”. Khi minh định “Khốn khổ là nghèo mà không có niềm tin tưởng, không được nâng đỡ, không có hy vọng”, ngài mời gọi các Kitô hữu hãy “nhìn đến tình cảnh khốn khổ của anh chị em chúng ta, chạm đến, gánh lấy và làm những gì cụ thể để xoa dịu nỗi khốn khổ ấy”.
2. Hãy chiến đấu chống lại “sự toàn cầu hoá của thói vô cảm”
Trong sứ điệp Mùa Chay 2015, Đức Thánh Cha đưa ra lời kêu gọi mạnh mẽ chống lại “sự toàn cầu hóa của thói vô cảm” đối với người khác. “Tình yêu của Thiên Chúa phá vỡ sự vô cảm ấy, một thái độ khép kín tai hại”.
“Sự thờ ơ với người lân cận và với Thiên Chúa […] đại diện cho một cám dỗ thực sự đối với Kitô hữu chúng ta. Mỗi năm trong Mùa Chay, chúng ta cần nghe tiếng kêu của các Ngôn Sứ một lần nữa vang lên và thức tỉnh lương tâm chúng ta”.
Đức Thánh Cha kêu gọi những nơi “mà Giáo Hội hiện diện” - đặc biệt là các giáo xứ và cộng đoàn của chúng ta – hãy “trở thành những hòn đảo của lòng thương xót giữa biển cả của sự thờ ơ”.
Ngài cũng khuyến khích mỗi cá nhân tham gia vào việc “huấn luyện tâm hồn”, và do đó phát triển một trái tim “mạnh mẽ”, “nhân từ”, “quan tâm” và “quảng đại”.
Lời khuyên của ngài là lặp lại Kinh Cầu Thánh Tâm Chúa Giêsu: “Fac cor nostrum secundum cor tuum”, xin làm cho trái tim chúng con được nên giống Trái Tim Chúa.
3. Lòng thương xót “vô biên” của Thiên Chúa
Sứ điệp Mùa Chay 2016 của Đức Thánh Cha Phanxicô tập trung vào chủ đề lòng thương xót, phù hợp với Năm Thánh Ngoại thường mà ngài đã kêu gọi về cùng chủ đề này. Ngài nhắc nhở rằng “Mầu nhiệm của lòng thương xót của Thiên Chúa được thể hiện trong suốt lịch sử của giao ước giữa Thiên Chúa và dân Ngài” vì Ngài luôn sẵn sàng đối xử với họ bằng “lòng từ ái và trắc ẩn sâu xa”.
“Lòng thương xót vô biên” này sau đó được hiện thân nơi Đức Kitô “vị Hôn Phu, Đấng làm tất cả để chinh phục tình yêu của Hiền thê”.
“Lòng thương xót của Thiên Chúa biến đổi tâm hồn con người và làm cho con người cảm nghiệm một tình yêu trung tín vốn làm cho nó, đến lượt mình, có khả năng thương xót”.
Nếu xuyên qua những công việc thân xác chúng ta chạm đến thân xác của Đức Kitô nơi các anh chị em của chúng ta vốn cần được cho ăn, cho mặc, cho trú ngụ, viếng thăm, thì những công việc tinh thần, về phần chúng, – khuyên nhủ, dạy dỗ, tha thứ, răn bảo, cầu nguyện – chạm đến cách trực tiếp hơn thân phận tội lỗi của chúng ta.
4. Tầm quan trọng của việc dành thời gian cho Lời Chúa
Trong sứ điệp Mùa Chay 2017, Đức Thánh Cha nhắc nhở,
Mùa Chay là mùa thuận lợi để đi sâu vào đời sống thiêng liêng […] nhờ những phương tiện thánh hoá Giáo hội đã đem đến cho chúng ta: ăn chay, cầu nguyện và bố thí. Nền tảng của mọi sự là Lời Chúa, mà trong mùa này, chúng ta được mời gọi chuyên chăm lắng nghe và suy ngẫm sâu sắc hơn.
Tập trung vào dụ ngôn người giàu có và người nghèo Ladarô (x. Lc 16, 19-31), giải thích rằng,
Lazarô dạy chúng ta rằng tha nhân là một hồng ân và Mùa Chay là một mùa thuận lợi để mở cửa cho tất cả những ai túng thiếu”. Mặt khác, người đàn ông giàu có cho chúng ta “một thoáng nhìn bi đát về sự đồi bại của tội lỗi, diễn tiến qua ba giai đoạn kế tiếp: lòng ham mê tiền bạc, sự hư ảo và thói tự đắc.
Gốc rễ của mọi bất hạnh [của người giàu] là không chịu nghe lời Chúa. […] Lời Chúa thì sống động và mạnh mẽ, có khả năng biến đổi những cõi lòng và đưa chúng trở về với Chúa.
5. Hãy cảnh giác với sự gian ác
Đối với Sứ điệp Mùa Chay 2018, Đức Thánh Cha đã lấy cảm hứng từ Tin Mừng thánh Matthêu: “Vì tội ác gia tăng, nên lòng yêu mến của nhiều người sẽ nguội đi” (Mt 24, 12). Trên thực tế, ngài kêu gọi chúng ta hãy cẩn thận với “Những ngôn sứ giả”, có thể xuất hiện như những “người quyến rũ xảo quyệt” hoặc “những kẻ bịp bợm”. Đức Thánh Cha cũng yêu cầu chúng ta cố gắng tránh để tâm hồn và tình yêu của chúng ta trở nên “băng giá”, không cho phép chúng ta phục vụ người khác.
Để chống lại những cám dỗ này, Đức Thánh Cha đề xuất: “Phương thuốc nhẹ nhàng là cầu nguyện, bố thí và ăn chay,” nhằm “đón lấy hành trình Mùa Chay với lòng nhiệt tình hăng hái”.
6. Hãy nhớ đến công cuộc cứu độ các thụ tạo
Trong Sứ điệp Mùa Chay 2019, Đức Thánh Cha nhấn mạnh: “Mầu nhiệm cứu độ này, đã hoạt động nơi chúng ta trong cuộc sống trần gian, là một tiến trình năng động bao trùm lịch sử cũng như toàn thể thụ tạo”.
Ngài nhấn mạnh làm thế nào để “tất cả những ai được hưởng ân sủng mầu nhiệm Vượt qua của Chúa Giêsu có thể cảm nghiệm được ân sủng ấy sẽ thành toàn trong việc cứu độ chính thân xác con người” và rằng chúng ta “cũng đem lại lợi ích cho công trình sáng tạo bằng cách cộng tác vào công cuộc cứu độ các thụ tạo”.
Do đó, Đức Thánh Cha cảnh báo về “Sức mạnh hủy diệt của tội lỗi” và kêu gọi “hoang địa thiên nhiên” “lại trở thành khu vườn hiệp thông với Thiên Chúa như trước khi có tội nguyên tổ”.
7. Mùa Chay là thời gian hoán cải
Trong sứ điệp Mùa Chay năm 2020, Đức Thánh Cha nhắc nhở rằng, mặc dù diễn ra hàng năm, nhưng Mùa Chay luôn là “thời gian thuận tiện để hoán cải”, điều mà “không bao giờ được coi là điều đương nhiên”.
Sự Phục sinh của Chúa Giêsu “không phải là một sự kiện quá khứ, đúng hơn, nhờ quyền năng của Chúa Thánh Thần, nó luôn là hiện tại, cho phép chúng ta lấy đức tin mà nhìn và chạm vào thân xác của Chúa Kitô nơi biết bao người đau khổ”.
Do đó, cầu nguyện là điều cần thiết trong Mùa Chay vì đó là “Một cuộc đối thoại chân thành giữa những người bạn” và là “nhu cầu của chúng ta muốn đáp lại tình yêu của Thiên Chúa vốn luôn đi trước và trợ giúp chúng ta”.
Đức Thánh Cha cũng đảm bảo rằng Thiên Chúa luôn sẵn sàng đối thoại thực sự với chúng ta và không tham gia vào “những cuộc tán gẫu”.
8. Làm mới đức tin, hy vọng và tình yêu của chúng ta
Khi thế giới vẫn đang vật lộn với đại dịch COVID-19, Đức Thánh Cha mời gọi trong sứ điệp Mùa Chay 2021.
Trong suốt mùa sám hối này, chúng ta hãy làm mới lại đức tin của chúng ta, kín múc “nước hằng sống” của niềm hy vọng, và mở lòng đón nhận tình yêu Chúa là Đấng đã làm cho chúng ta trở nên anh chị em trong Chúa Kitô.
Ngài liên kết ba gợi ý về việc làm mới lại Đức Tin, Đức Cậy, Và Đức Mến với các hành vi Ăn chay, Cầu nguyện và Bố thí. Ăn chay giúp chúng ta tìm thấy sự viên mãn nơi Thiên Chúa và nhờ đó “chấp nhận và sống sự thật được mặc khải trong Chúa Kitô” và đưa chúng ta đến gần đức tin của mình hơn.
Hy vọng “được ban cho chúng ta như sự cảm hứng và ánh sáng nội tâm” qua hồi tâm và thinh lặng cầu nguyện. Cuối cùng, “trải nghiệm Mùa Chay với tình yêu có nghĩa là quan tâm tới những người đau khổ hay cảm thấy bị bỏ rơi”.
9. Làm lành, chúng ta đừng quản ngại từ nan
Sứ điệp Mùa Chay năm 2022 của Đức Thánh Cha được gợi hứng từ thư Thánh Phaolô gửi tín hữu Galat: “Làm lành, ta đừng quản ngại từ nan; đến thời đến buổi, ta sẽ gặt, miễn là đã không bỏ buông trôi. Vậy bao lâu còn dịp, ta hãy làm lành đối với mọi người” (Gl 6, 9-10).
Mùa Chay mời gọi chúng ta hoán cải, thay đổi tâm thức, sao cho chúng ta thấy được vẻ chân thật và tuyệt mỹ của cuộc đời không hệ tại ở việc sở hữu nhưng là việc cho đi, không phải là tích lũy nhưng là gieo vãi và chia sẻ điều tốt.
Trên thực tế, Đức Thánh Cha nêu ra 3 cách để gieo điều thiện: “Khi cầu nguyện, đừng quản ngại từ nan”, “Đừng quản ngại từ nan khi nhổ bỏ cái ác ra khỏi cuộc sống của chúng ta” và “Đừng quản ngại từ nan khi tích cực làm các việc bác ái đối với những người thân cận”.
10. Mùa Chay là thời khắc đi lên cao và biến hình
Trong Sứ điệp Mùa Chay 2023, Đức Thánh Cha nhắc nhớ
Trong Mùa Chay, chúng ta được mời gọi đi lên “một ngọn núi cao” cùng với Chúa Giêsu và sống một kinh nghiệm thiêng liêng đặc biệt - sự khổ chế - như dân thánh của Thiên Chúa”.
Ngài khuyến khích chúng ta “lắng nghe Chúa Giêsu” qua việc tham dự Phụng vụ và học hỏi Kinh Thánh.
Ngoài ra, Đức Thánh Cha cũng nhấn mạnh sự tương đồng giữa Mùa Chay và Thượng Hội đồng Giám mục, một tiến trình suy tư về tương lai của Giáo hội, được Đức Thánh Cha khai mạc vào năm 2021 và sẽ kéo dài đến năm 2024:
Hành trình khổ chế Mùa Chay cũng như tiến trình Thượng Hội đồng đều có mục tiêu là một cuộc biến hình, cả về phương diện cá nhân lẫn Giáo Hội.
Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Chuyển ngữ từ: aleteia.org (22. 02. 2023)
